SAOPSTENJE ZA JAVNOST
SVETOG ARHIJEREJSKOG SABORA SRPSKE PRAVOSLAVNE CRKVE
SA NJEGOVOG VANREDNOG ZASEDANJA
ODRZANOG U PATRIJARSIJI 23. I 24. SEPTEMBRA 2002. GODINE

Sveti Arhijerejski Sabor Srpske Pravoslavne Crkve, pod predsednistvom Njegove Svetosti Patrijarha srpskog G. Pavla, odrzao je svoje vanredno zasedanje u Patrijarsiji 23. i 24. septembra 2002. godine.

Na ovom svom zasedanju, Sabor je posvetio posebnu paznju sledecim pitanjima:

a) pitanju novonastalih problema u autonomnoj Ohridskoj Arhiepiskopiji, odnosno Pravoslavnoj Crkvi u Republici Makedoniji;

b) pitanju crkvene prosvete;

v) pitanju katihizisa (veronauke) u osnovnim i srednjim skolama u Republici Srbiji; i

g) pitanju polozaja Crkve i Naroda na Kosovu i Metohiji, u Raskoj oblasti i u drugim krajevima.

Sto se tice prvog pitanja, Sabor je jos jednom potvrdio kanonski status najsire autonomije za Pravoslavnu Crkvu u Republici Makedoniji, odnosno za obnovljenu Ohridsku Arhiepiskopiju, pod uslovima predvidjenim Nacrtom niskog Sporazuma dveju relevantnih komisija; svoju zapanjenost odlukom Svetog Sinoda Makedonske Pravoslavne Crkve da bez suda i protivkanonski ukloni sa Eparhije Mitropolita velesko-povardarskog G. Jovana, i time prouzrokuje necuveno nasilje nad njim kao Arhijerejem, i njegovo progonjenje kako iz Eparhije tako i iz manastira Svetog Djordja u Negotinu (na Vardaru), i to samo zato sto je prihvatio liturgijsko i kanonsko jedinstvo sa Srpskom Pravoslavnom Crkvom i citavom pravoslavnom vaseljenom; konstatovao da taj cin predstavlja gazenje ne samo kanonsko-crkvenih nego i elementarnih ljudskih prava, i sa tog razloga proglasio, uz saglasnost ostalih pomesnih Crkava, navedenu odluku nistavnom, priznajuci Mitropolita Jovana za kanonskog Episkopa Velesko-povardadrske Eparhije. Sabor je bratoljubivo pozvao Sveti Sinod Makedonske Pravoslavne Crkve da u najkracem mogucem roku stavi van snage svoju antikanonsku odluku i omoguci Mitropolitu Jovanu preuzimanje njegove Eparhije. Sabor je takodje imenovao Mitropolita velesko-povardarskog Jovana za Egzarha Arhiepiskopa peckog i Patrijarha srpskog, uz napomenu da ce ova odluka biti na snazi sve do vaspostavljanja potpunog kanonskog poretka u ovoj Crkvi. Izrazivsi svoju spremnost za dalji bratski dijalog sa pravoslavnom jerarhijom u Republici Makedoniji u cilju prevazilazenja raskola, Sabor izjavljuje da ce, ukoliko ona ne ispuni svoju kanonsku obavezu i ne pokaze dobru volju i spremnost za saradnju sa Srpskom Pravoslavnom Crkvom i citavom Pravoslavnom Crkvom, na svom prvom redovnom zasedanju preduzeti dalje korake za vaspostavljanje kanonskog poretka u Pravoslavnoj Crkvi u Republici Makedoniji.

Po pitanju crkvene prosvete Sabor je doneo Uredbu o bogoslovijama, novi Nastavni plan i program za srednje bogoslovske skole i Pravilnik o polaganju Profesorskog ispita.

Sabor je izrazio svoje zadovoljstvo povodom vracanja verske nastave u osnovne i srednje skole u Republici Srbiji. Obavesten o postojecim pritiscima i pokusajima diskriminacije katiheta, veroucitelja i polaznika veronauke u nekim skolama, Sabor ocekuje od prosvetnih organa i uprava skola da pomognu u prevazilazenju predrasuda nasledjenih iz totalitarnog rezima u odnosu prema veri i prema nauci o veri u skolskim programima.

Sabor izrazava svoju radost zbog pokazanih duhovnih plodova uvodjenja veronauke u skole Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine, kao i u Eparhiji osecko-poljskoj i baranjskoj u Republici Hrvatskoj.

Na kraju, Sveti Arhijerejski Sabor izrazava svoju zabrinutost zbog obespravljenosti koja i dalje traje i ugrozenosti elementarnih prava na zivot i povratak srpskog naroda i drugih nealbanskih etnickih zajednica na Kosovu i Metohiji, ocekujuci od medjunarodne zajednice, pod cijim je protektoratom ova juzna srpska pokrajina, da ucini sve sto je neophodno kako bi i u ovom delu nase drzave vec jednom zavladalo pravo i pravda.