Duhovno saborovanje u Samokovu (Bugarska)

MANASTIRSKA KULTURA NA BALKANU

Pod visokim pokroviteljstvom Njegove Svetosti patrijarha bugarskog g. Maksima i Njegove Svetosti patrijarha srpskog g. Pavla, a povodom 230 godina od osnivanja manastira Pokrova Presvete Bogorodice (Devicki manastir) u Samokovu, odrzan je medjunarodni naucni skup u planinskom centru “Borovec” nedaleko od Samokova.

Na ovom uglednom skupu uzelo je ucesce preko 50 naucnika i istrazivaca iz 15 zemalja, uglavnom pravoslavnog okruzenja. Skup je otvorio patrijarha bugarski g. Maksim, a molitvenu poruku srpskog patrijarha g. Pavla procitao je Slobodan Mileusnic, jedan od ucesnika skupa. Tom prilikom Mileusnic je predao visokoprepodobnoj Gavrili, igumaniji Devickog manastira, ikonu Gospoda Isusa Hrista koju je Njegova Svetost patrijarh srpski g. Pavle podario ovoj svetinji povodom njenog jubileja.

Po zivom predanju (isto je podrzano i u naucnoj literaturi) u ovom manastiru se cuvaju castice mostiju Svetog Save Srpskog. Iznad ulaznih vrata hrama nalazi se, pored ikone Pokrova Presvete Bogorodice, ikona svetog Jovana Rilskog i ikona svetog kralja Milutina Srpskog. Inace, Samokovski manastir je nekada bio hilandarski metoh.

U brojnim referatima uglednih naucnika istaknuta je uloga Srpske crkve u ocuvanju hriscanske vere i pravoslavne tradicije na balkanskim prostorima. Posebno je naglasen udeo manastira Hilandara i njegovih monaha. U osnovi, na skupu su preovladavale tri osnovne teme: pravoslavno monastvo; pravoslavna crkvena umetnost (ikonopis i zivopis) i srednjovekovna knjizevnost.

Prilog ovom duhovnom i naucnom saborovanju bile su i odgovarajuce izlozbe. U Galeriji u Samokovu postaljena je izlozba grafika Hristofora Zefarovica i Zaharija Orfelina. Ovu likovnu celinu od 16 halkografskih otisaka Muzej Srpske pravoslavne crkve poklonio je Centru za slovensko-vizantijske studije “Prof. Ivan Dujcev” pri Sofijskom univerzitetu “Sv. Kliment Ohridski”. U istom prostoru postavljena je i izlozba Veljka Mihajlovica, akademskog slikara graficara iz Beograda naslovljena “Sveta Gora”.

O znacaju Zefarovica i Orfelina kao umetnika koji su omedjili drugu polovinu 18. veka, kao i stvaralastvu Veljka Mihajlovica, govorili su Aksinija Xurova, direktor Centra “Prof. Ivan Dujcev” i Slobodan Mileusnic, upravnik Muzeja Srpske pravoslavne crkve.

Kao zavrsni cin ovog izuzetno uspelog naucnog skupa bila je Sveta arhijerejska Liturgija u Samokovskom manastiru koju je sluzio Njegova Svetost patrijarh bugarski g. Maksim, kao i obilazak Rilskog manastira. Ovaj skup organizovao je pomenuti Centar “Prof. Ivan Dujcev”, na celu sa njenim direktorom prof. dr Aksinijom Dzurovom, uglednim naucnikom i velikim pravoslavnim pregaocem.