ZASEDANJE ZAJEDNICKE KOMISIJE SRPSKE
I RUSKE PRAVOSLAVNE CRKVE PO PITANJU RASKOLA

Po blagoslovu svjatejsih patrijaraha Moskovskog i sve Rusije G. Alekseja II i srpskog G. Pavla, 18. i 19. februara 2003. godine, u Novom Sadu je zasedala Zajednicka komisija Srpske i Ruske Pravoslavne Crkve po pitanju raskola. U radu Komisije su uzeli ucesce prvi zamenik predsednika Odeljenja za spoljne crkvene veze Moskovske Patrijarsije, Arhiepiskop kaluski i borovski G. Kliment, clan Svetog arhijerejskog Sinoda Srpske Pravoslavne Crkve, Njegovo Preosvestenstvo G. dr Irinej, sekretar Odeljenja za Medjupravoslavne odnose odeljenja za spoljne crkvene veze Moskovske Patrijarsije, protojerej Nikolaj Balasov i prof. Bogoslovskog fakulteta Srpske Pravoslavne Crkve, dr Nenad Milosevic.

Clanovi Zajednicke komisije su konstatovali da su Sinodi Ruske i Srpske Pravoslavne Crkve sa zadovoljstvom primili na znanje rezultate prvog zasedanja odrzanog 26. i 27. juna 2002. godine u Moskvi i izrazili nadu da ce rad Komisije i u buducnosti donositi dobre plodove u sluzbi jedinstva Pravoslane Crkve.

Zatim su clanovi Komisije dveju sestrinskih Crkava razmenili nova saznanja i obavestenja o nekanonskim grupama i o njihovom delovanju na kanonskom podrucju kako Srpske, tako i Ruske Pravoslavne Crkve. Konstatovano je da se u radu tih grupa zapaza, s jedne strane, nastavak unutrasnjih sukoba i njihovo dalje rastakanje, a sa druge strane, pokusaj jacanja i “saveznistva” izmedju razlicitih raskolnickih struja u cilju daljeg rusenja kanonskog poretka Pravoslavne Crkve. Clanovi Komisije smatraju da i u buduce treba medjusobno redovno razmenjivati saznanja i obavestenja o delovanju raskolnickih organizacija, kao i da bi bilo pozeljno da se u pomesnim Pravoslavnim Crkvama formiraju strucne radne grupe za izucavanje fenomena raskola. Stalni kontakti i saradnja medju tim ekspertskim grupama doprineli bi da jerarhija u vasceloj Pravoslavnoj Crkvi bude blagovremeno obavestavana, kako bi mogla da preduzme mere potrebne za prevazilazenje raskola.

Komisija je, dalje, razmatrala pojave i postupke u pojedinim pomesnim Crkvama koji mogu da predstavljaju latentnu, ili pak, otvorenu opasnost za kanonski poredak. Clanovi Komisije su sa zadovoljstvom konstatovali da Ruska i Srpska Pravoslavna Crkva projavljuju punu solidarnost i bratsku uzajamnu podrsku u odbrani kanonskog ustrojastva Crkve od steta i nevolja koja mu nanose raskolnicki pokreti. Predstavnici Ruske Pravoslavne Crkve posebno su izrazili blagodarnost Njegovoj Svetosti Patrijarhu srpskom G. Pavlu i jerahiji Srpske Pravoslavne Crkve, za podrsku koju Srpska Pravoslavna Crkva pruza naporima Moskovske Patrijarsije za ocuvanje jedinstva u Ukrajini i na drugim podrucjima u kojima postoje nesporazumi i sukobi.

Predstavnici, pak, Srpske Pravoslavne Crkve u Komisiji su sa svoje strane stav, Njegove Svetosti patrijarha moskovskog i sve Rusije, G. Alekseja II i casne jerarhije Ruske Pravoslavne Crkve, po pitanju regulisanja statusa nekanonske Crkve u BJR Makedoniji, kao i po pitanju drugih neresenih problema Srpske Pravoslavne Crkve, ocenili kao dosledan, veoma konstruktivan i nedvosmislen.

Ucesnici zasedanja su jos preciznije razradili tipologiju raskola i analizirali jedan po jedan, razlicite tipove i modele istih. Takodje su pokusali da naznace opseg mogucnosti primene nacela ikonomije (snishodjenja prilikom pokusaja prevazilazenja pojedinih raskola). Pri tom je istaknuto da u svim slucajevima, bez izuzetka, prilikom biranja pastirskog pristupa ili nacina postupanja prema raskolnicima, osnovni motiv za Crkvu jeste briga o spasenju dusa, a osobito o spasenju dusa onih vernika koji licno nimalo nisu doprineli nastanku raskola.

Sa zaljenjem je konstatovano da se u vise pomesnih Pravoslavnih Crkava susrece fenomen ljudi koji usled nedostatka bogoslovskog obrazovanja i duhovnog iskustva postaju zrtve sopstvene gordosti i demonske prelesti (obmane), pa obrazuju grupe laznih revnitelja pravoslavlja i pocinju samouvereno da “poucavaju” ili cak optuzuju jerarhiju sopstvene Crkve, dajuci tako sebi ulogu svojevrsne inkvizicije. Da bi se pomoglo takvim grupama i da bi se izbegla duhovna steta od njihovog delanja, Crkva treba sto vise da se stara za kvalitet pastirskog i duhovnog rukovodjenja vernika, a narocito buducih svestenosluzitelja.

Dogovoreno je da Zajednicka komisija u sto skorijoj buducnosti organizuje Medjunarodno bogoslovsko-naucnu konferenciju radi sto potpunije analize danasnjih problema pravoslavlja, sa posebnim osvrtom na delatnost raskolnicnih pokreta.