OBELEZAVANJE 550-GODISNJICE PADA CARIGRADA

Njegova Svetost Patrijarh srpski Gospodin Pavle uputio je Njegovom Blazenstvu Arhiepiskopu atinskom i sve Jelade Gospodinu Hristodulu pismo kojim pozdravlja ucesnike svecanog skupa koji se u Atini danas odrzava povodom 550-godisnjice od pada Konstantinopolja, a u kome ce, u ime Srpske Pravoslavne Crkve uzeti ucesce Njegovo Visokopresvestenstvo Mitropolit crnogorsko-primorski G. Amfilohije.

U pismu, izmedju ostalog, stoji:

Proslo je 550. godine od pada Konstantinopolja, prestonice Istocno romejskog Carstva. Konstantinopolj je mozda jedini grad u svetu za koga je dovoljno reci – Grad, pa da se zna o kome je rec. Ta istina o njemu sacuvana je do danas i u turskom zvanicnom imenu Konstantinopolja "Istanbul" (Eijthnpolin). Ici u Konstantinopolj znacilo je ici u grad koji je vise od hiljadu godina igrao izuzetnu ulogu u istorijskim zbivanjima Evrope i Azije i sveukupne Hriscanske vaseljene. Konstantinopolj je i prvi grad i svetska prestonica, koji je od samog pocetka bio Hriscanski grad. To je grad u kome je zazivela "Simfonija" kao jedinstveni nacin odnosa drzave i Crkve, na osnovama Starozavetnog poimanja odnosa carstva i svestenstva, Carske i Svestenicke sluzbe, kao i Novozavetnog nacela: "Caru Carevo, a Bogu Bozje". Saglasno tom nacelu i po uzoru na Romejsko Carstvo oblikovale su se balkanske i slovenske drzave i njihov etos, kao i zivot novih Pravoslavnih Pomesnih Crkava kroz vekove. Kao sediste Konstantinopoljskog Arhiepiskopa kao drugog po casti Arhiepiskopa u Crkvi, a posle raskola Zapadne Crkve – kao prvog, Konstantinopolj je bio grad Vaseljenskih Sabora koji do danas oblikuju Hriscansko saznanje i bogoslovsko umovanje.

To je grad Svete Sofije, cudesnog hrama, koji je po recima novojavljenog Svetitelja Pravoslavne Crkve Nikolaja Ohridskog i Zickog "najvernije i najvelicanstvenije izlaganje hriscanske doktrine, hriscanskog sluzenja". "On", po istom bogomudrom Svetitelju, "prikazuje pocetak i kraj sveta". "On je", dodaje on, "srce pravoslavnih naroda i njihova dusa; njihova vekovna nada i naduhnuce". Samo ime Sveta Sofija znaci Ovaploceni Bog, vecna Mudrost Bozija, a gradjevina hrama predstavlja svedocanstvo otkrivenja Tajne ovaplocenja.

Sagledavan u tom duhu pad Konstantinopolja i sve ono sto mu sledi do danasnjeg dana predstavlja vidljivu i opipljivu participaciju kako Grada tako i Crkve Bozje u tajni Hristovog raspeca i vaskrsenja, u tajni Kenosisa Hristovog i Kenosisa njegovog bogocovecanskog Tela – Crkve. Kao takav, ovaj Sveti Grad je takodje potvrda i eshatoloska istina Crkve da "nemamo grada koji ovde ostaje nego cekamo Grad koji ce doci". Strasni dogadjaj samoga pada spada u neistrazive sudbe Premudrosti Bozje, koje prevazilaze ljudski razum, predstavlja nezaceljenu ranu pravoslavne hriscanske savesti, ali je i potvrda vecne istine da prolazi "oblicje ovoga sveta", istovremeno i potvrda neunistivosti Jedne Svete, Saborne i Apostolske Crkve, po obecanju Hristovom.

Secajuci se dakle, pada Konstantinopolja, mi celivamo rane Raspetog Gospoda i utvrdjujemo se silom Njegovog Vaskrsenja, svedoceci svim narodima Njega kao Kamen koji odbacise i odbacuju zidari, a on postaje "Krajeugaoni kamen, i divno je to u ocima nasim". U to ime celivajuci bratski Vase Blazenstvo i sve ucesnike skupa posvecenog 550-godisnjici pada Konstantinopolja, pozdravljamo Vas radosnim vaskrsnjim pozdravom