SNIMLJENE FRESKE MANASTIRA GRACANICE

S blagoslovom Njegovog Preosvestenstva Episkopa raskoprizrenskog G. Artemija, pred veliki srpski praznik Vidovdan, ekipa Srba razlicitih struka sa vodjom projekta predsednikom Kongresa srpskog ujedinjenja g. Nenadom Vukicevicem, uradila je snimanje fresaka blagovestenjskog hrama manastira Gracanica. Radove je sponzorisala fondacija Blago, Kongresa srpskog ujedinjenja sa sedistem u Vasingtonu.

Radovi su izvedeni uspesno, zahvaljujuci saradnji sa Koordinacionim centrom za Kosovo i Metohiju, UNMIK-om, Rasko-prizrenskom eparhijom, i mestanima Gracanice.

Snimljeni sadrzaji umnozavaju se u pet kopija i arhiviraju na pet mesta: u samom manastiru, Patrijarsiji SPC, Republickom zavodu za zastitu spomenika kulture, Kancelariji Kongresa u Beogradu i u Vasingtonu. Snimljeni materijal je posebno aktuelan jer se postavlja i na Internet mrezu.

Snimanje prelepih fresaka hrama manastira Gracanice uradjeno je najsavremenijom kompjuterskom tehnikom (najvisom mogucom kompjuterskom rezolucijom= 13 Gb). Posebno treba naglasiti da se prvi put kompletno, freske Gracanice mogu naci na jednom mestu!

Fondacija Blago Kongresa srpskog ujedinjenja orjentisana je ka prezentovanju i zastiti duhovnog i kulturnog blaga Srba. Do sada je ova fondacija izvrsila i presentovala na Internetu freske hramova manastira u Ravanici, Milesevi, i Kraljevoj crkvi u Studenici.

Prosle godine u okviru rada fondacije otpoceta je digitalizacija vrednih srednjovekovnih rukopisa u isto tako velikoj rezoluciji, cime se ostvaruje veca dostupnost zainteresovanim pojedincima i istrazivacima-vrednim originalima, cime se sprecava habanje pri koriscenju.

Pored ovoga svoje svetosavsko opredeljenje fondacija Blago potvrdila je i na delu: sponzorisuci slikarsko-konservatorske radove na delu fresaka Vaznesenske crkve manastira Mileseve. Tim sponzorstvom izvedeno je u leto 2001. odvajanje freske Spasova tajna vecera, ciji su delovi bili izuzetno oslabljeni (postojala je mogucnost obrusavanja delova), njeno konserviranje i postavljanje na novi nosac, apliciranje na novo mesto u hramu- na zidnoj povrsini gde nema zivopisa. Ispod te freske otkriveno je 7m² starijeg zivopisa sa kojeg je uklonjena okamenjena krecna skrama, otkriveni prelepi ostaci freske Hristovog Vaskrsenja i izvedena slikarsko-konservatorska prezentacija. Istovremeno uradjeni izuzetno vredni radovi ojacavanja delova oslabljene slikane gradje na rukavu najpoznatije nase milesevske freske Beli Andjeo. U 2003. fondacija je spozorisala slikarsko-konservatorske radove na delu fresaka priprate Vaznesenskog hrama, u jugo-istocnom delu. Ti radovi su obuhvatali ojacavanje oslabljenih delova i ciscenje od mnogovremenih naslaga koje su potpuno ruzile zidne slikane prikaze svetaca. Posebna paznja je posvecena fresci Sveti Sava, na kojoj su bila brojna ostecenja. Neprikladni sadrzaji- jer je to jedna od najvoljenijih Njegovih prikaza. "Sveti bogonosac i otac nas Sava prvi arhiepiskop svih Raskih i Dukljanskih zemalja. Sin svetog Simeona Nemanje"- kako glasi natpis levo i desno do njegovog slikanog prikaza, bio je najblaze receno mnogodecenijski zapusten. Arhijerejska odezda, prekrivena tamno-mrkim ocvrslim naslagama, pretezno je zaklanjala delove freske i ruzila je. Sada Sveti Sava i Nemanjici svetle!

U toku ovih radova pod nadzorom iskusnog konservatora radeci prakticno, iznedrena su i dva nova konservatora na Akademiji Srpske Pravoslavne Crkve za umetnosti i konservaciju pri Bogoslovskom fakultetu u Beogradu. Deo prakticnog iskustva na tim poslovima pretocen je u gradju za diplomski rad na Akademiji.