SOTIRIOLOSKE PRETPOSTAVKE UCENJA SVETOG ATANASIJA ALEKSANDRIJSKOG O STVARANJU SVETA I RADJANJU SINA

Iz stampe je izasla knjiga jereja mr Zeljka Djurica, paroha smederevskog – Sotirioloske pretpostavke ucenja Svetog Atanasija Aleksandrijskog o stvaranju sveta i radjanju Sina, s blagoslovom Njegovog Preosvestenstva Episkopa branicevskog G. Ignjatija.

Jedan od najvecih svedoka Tajne Hristove, Sveti Atanasije Aleksandrijski, bogoslovstvuje polazeci od sotirioloskih posledica dogadjaja Hrista. Jedino ovaplocenje Sina Bozjeg, sa svojom eshatoloskom pretpostavkom kao sjedinjenje netvarnog i tvarnog, vecnog i prolaznog, besmrtnog i smrtnog, moze biti i jeste spasonosno za ljude. Kompletna Atanasijeva borba protiv arijanizma (jeres koja uci da je Isus Hristos stvoren, a ne rodjen) proistice iz ove ontologije zajednice, zahvaljujuci kojoj se nas Spasitelj izvlaci iz zamke toliko logicne i prirodne katihetske skole svog katedralnog grada, koja je, ipak, ostakla u granicama antickog ontoloskog monizma. Ontologija zajednice proishodi iz pravoslavne trijadologije: Bice Bozje je odnosnog karaktera, a ime Otac na to direktno ukazuje. Sin je iz sustine Oceve, ali u ovom odredjenju Sveti Atanasije genijalno podvlaci da je sustina upravo Oceva, sto na revolucionarni nacin razbija okove zatvorene ontologije starih Jelina i prirodi Bozjoj pripisuje odnosni karakter. Buduci da Bog Otac nikada nije postojao bez Jedinorodnog Sina i bez Svetog Duha, koji je ponovo, iz iste sustine Oceve, priroda Bozja je moguca iskljucivo kao zajednica.

Izvlacenje sotirioloskih posledica ovako postavljene trijadologije, uz uzimanje u obzir briljantno koncipirane kosmologije sa kljucnim razlikovanjem Radjanja i stvaranja kod Atanasija Velikog, najoriginalniji je doprinos ove studije.

Ova studija je poziv pravoslavnim bogoslovima da sleduju Ocima. Autor knjige prihvata na autenticni nacin aktivan dijalog sa Ocima kao zivim svedocima Vecne Istine, koja je tako draga Svetom Atanasiju a koju on izrazava mudroscu: Bog se ocovecio da bi se covek obozio.

Knjiga se sastoji iz pet poglavlja, koja redom objasnjavaju istorijske antinomije, odnos Arija i Atanasija, pravoslavnu kosmologiju, trijadologiju, hristologiju i sotiriologiju. Predgovor za ovu vaznu studiju, prvu na srpskom jeziku o ovoj temi, je napisao djakon Zlatko Matic iz Pozarevca, profesor dogmatike u Bogosloviji Svetog Jovana Zlatoustog u Kragujevcu. Na kraju je uradjen i rezime na engleskom i italijanskom jeziku. Na koricama je slika poznatog srpskog slikara Milana Tucovica.