Informativna sluzba
Srpske Pravoslavne Crkve
31. decembar 2003. godine

INTERVJU NJEGOVOG VISOKOPREOSVESTENSTVA MITROPOLITA CRNOGORSKO-PRIMORSKOG G. AMFILOHIJA PODGORICKIM VIJESTIMA

U intervjuu za podgoricke “Vijesti”, Njegovo Visokopreosvestenstvo Mitropolit crnogorsko-promorski G. Amfilohije odgovarao je pitanja novinarke ovog lista koja su se ticala rezultata popisa, odnosa prema premijeru Milu Djukanovicu, tzv. Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi i samoproklamovanom Episkopu Mihailu, crnogorskoj naciji, svom shvatanju sabornosti...

Uoci popisa organizovali ste skup u manastiru Podmaine, sa koga je upucen poziv stanovnistvu da se izjasne kao Srbi. U javnosti Vas optuzuju da su Vasi svestenici agitovali uoci i tokom popisa. Sta kazete na te optuzbe? Kako Vi tumacite rezultate popisa i jeste li njima zadovoljni?

Manastir Podmaine je bio samo domacin grupi intelektualaca i istoricara, zabrinutih za istinsko postovanje ljudskih prava i za slobodu izrazavanja nacionalnih i drugih osecanja uoci najavljenog popisa stanovnistva u Crnoj Gori. Narocito zabrinutih za one u Crnoj Gori koji se osecaju Srbima. Nasilje koje je vrseno od 1945. godine nad svim oblastima ljudskog zivota, pa i sto se tice nacionalnog opredeljenja, urodilo je u Crnoj Gori za evropske prostore necuvenim fenomenom: skoro potpunim iscezavanjem jedne citave nacije koja je vekovima bila prisutnija na crnogorskim prostorima od bilo koje druge. Da se tu dogadjalo nesto nenormalno i nezdravo, pokazuju rezultati popisa u toku ovih poslednjih sezdeset godina, pocevsi od onih neposredno posle Drugog svetskog rata pa do ovih iz 2003. godine. Rezultati poslednjeg popisa samo pokazuju da je on bio slobodniji od svih prethodnih. Optuzbe svestenstva Mitropolije crnogorsko-primorske za agitovanje dvostruko su neistinite: prvo - svestenstvo se bavilo uvek i bavi svojom evandjelskom misijom, a drugo - i kad bi htelo da agituje - ogromni dio sredstava javnog informisanja su upravo njemu najnedostupnija; uz to nalaze se najcesce u rukama onih koji misle da sluzbu nekakvom svom bogu cine ako agituju protiv svega onoga sto svestenstvo i Crkva radi.

Da li sada priznajete crnogorsku naciju, s obzirom da se na popisu tako izjasnilo vise od 40 odsto gradjana Crne Gore?

Rezultati poslednjeg popisa samo potvrdjuju da su Crnogorci jedan i isti narod. Svako ko ih deli unosi krvavi noz medju bracu, cesto puta rodjenu od iste majke. Kako drugacije objasniti cinjenicu da oni koji su se do juce pisali Crnogorci, danas se pisu Srbi i obratno? Sto se same Crkve tice za nju, po rijecima Apostola naroda Pavla, “nema Grka ni Jevrejina, roba ni slobodnjaka, nego je Hristos sve u svemu”. Svako ko Crkvu poistovjecuje sa bilo kojom nacijom - vraca se idolopoklonstvu, tj. onome od cega je Crkva prizvana da oslobadja ljude i narode, cineci ih jednim Covekom i jednim - Bozjim narodom.

Nekada ste sadasnjeg premijera Mila Djukanovica vodili kod Patrijarha, a sa studentima zvizdali protiv Milosevica. Danas razmenjujete teske reci sa Djukanovicem, a posecujete Milosevica u Hagu. Kako objasnjavate tu promenu? Je li Djukanovic izneverio Vasa ocekivanja?

Gospodin Djukanovic je isao sam kod Patrijarha i s postovanjem ga primao. Moje posecivanje Milosevica u Hagu ne znaci prihvatanje bilo cega od onoga sto je on radio protiv cega sam zvizdao sa studentima: Radio sam samo svoju evandjeljsku duznost, po kojoj: “u tamnici bijah i posjetiste me”. Ovih dana sam posetio i zatvorenike u Spuzu, kao sto ih svake godine posecujem za Blage dane. A sto se tice odnosa sa Djukanovicem: Patrijarh i Mitropolit su ostali onde gde su i bili. Treba pitati gospodina Djukanovica, da li njegov odnos prema Crkvi zavisi od trenutacnih partijskih i politickih interesa i da li je postuje samo utoliko ukoliko misli da ona moze biti podredjena tim interesima?!

Cesto Vam se prebacuje direktno mesanje u dnevnu politiku i otvoreno svrstavanje na jednu stranu. Da li smatrate da je Vas ovakav angazman kontraproduktivan i da odvraca ljude od Mitropolije crnogorsko-primorske?

Svaki onaj koji bez predrasuda i istinski prati moj rad, poslednjih trinaest godina od kad sam Mitropolit crnogorsko - primorski, da ne idem dalje u proslost, zna i shvata na koju sam stranu svrstan: Onaj koji polozi jednom za svagda glavu za vjeru Hristovu, niti spada u nesvrstane niti u jednostrano svrstane. Jedno neka znaju svi oni koji me blate i mrze i koji me predstavljaju kao nekakvo cudoviste i “okupatora” iz Morace trona Svetog Petra - da prema takvima gajim u srcu jedino tugu - i ljubav.

Da li biste i pod kojim uslovima, prihvatili nezavisnu Crnu Goru i u njoj Crnogorsku pravoslavnu crkvu?

Pitanje nezavisnosti Crne Gore je pitanje njenih gradjana i njihove odluke, koju je svako duzan da postuje, samo ukoliko je slobodna i neizmanipulisana, od bilo koga. A sto se tice Crkve: Crna Gora ima svoju crkvu Mitropoliju crnogorsko-primorsku, koja postoji bez prekida evo vec osam vekova kao i druge pravoslavne episkopije na tlu Crne Gore, bez obzira pod kojim politickim i drugim uslovima je zivela drzava Zeta, odnosno Crna Gora u tom vremenu. Sa jednim treba biti nacisto jednom za svagda: njen status i ustrojstvo nikada nije zavisilo od ulice ili partija ili vazecih ideologija, pa ni drzavnih. Ustrojstvo Crkve zavisi od same Crkve, stare dve hiljade godina i ono se regulise sustinski i konacno iznutra, a ne spolja. Nadati se da ce to jednom shvatiti i oni koji su Crkvu do juce gonili i na smrt osudjivali a danas pokusavaju da njome manipulisu i da je stvaraju po svojoj ideoloskoj “slici i prilici”.

Mozete li kroz nacelo sabornosti da zamislite sebe za istim stolom sa poglavarom takozvane CPC Mihailom? Sta bi tome trebalo da prethodi?

Sa gospodinom Mirasem Dedeicem imam cak i zajednicku fotografiju, negde sa Durmitora, iz vremena dok je on jos bio krstena dusa i dok jos nije bio povilenio, kao sto mu se to dogodilo poslednjih pet-sest godina. Sa njim kao Mirasem mogu sesti, kao sa svakim drugim, ali ne kao sa svestenim licem ili mitropolitom, jer i on sam znade da to nije, bar ne za Boga i Crkvu pravoslavnu. Nacelo sabornosti vazi za one koji pripadaju istoj Crkvi, a on je iz nje, kao sto i sam znade, iskljucen i stavljen pod anatemu i to od Vaseljenske Patrijarsije.

Kako vidite resenje imovinsko-pravnih problema sa kojima se nosi Srpska Pravoslavna Crkva, s obzirom da i tzv. Crnogorska pravoslavna crkva polaze pravo na pravoslavne bogomolje u Crnoj Gori i da je deo vec preuzela?

Prilikom policijskog registrovanja te etnofiletisticke partijsko-religijske zajednice, koju predstavlja gospodin Dedeic, 17. januara 2000, stoji doslovno zapisano da se “osniva vjerska zajednica Crnogorska pravoslavna crkva”. Svako ima pravo da osnuje partiju ili versku zajednicu. Medjutim, to da jedna verska zajednica, osnovana pre tri godine, pretenduje na imovinu, hramove i prava jedne Crkve koja postoji bez prekida osam vekova, moze se dogoditi samo u besudnoj zemlji i tamo gde “zakon lezi u topuzu”. Jos zivimo u veri i nadi da Crna Gora ne spada medju takve zemlje.

Da li Vlada Crne Gore i dalje pomaze izgradnju hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici? Kada ocekujete zavrsetak radova?

Vlada Crne Gore je jedno vreme pomagala gradnju Sabornog hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici, na cemu smo joj veoma blagodarni. Sad vise ne pomaze. Hram se gradio i nastavlja da se gradi od priloga. Kad ce se zavrsiti? Zavisi od Hrista Boga i revnosti priloznika i dobrotvora. Nekako gajimo u srcu nadu da ce ga 2007. godine u slavu Vaskrsloga Hrista, a na ponos i diku Crne Gore osvestati vaseljenski, moskovski, srpski i drugi pravoslavni patrijarsi koji su mu polozili temelje i koji su ga pohodili.

Izjavili ste da Vam je dugo trebalo da shvatite da je i Draza Mihailovic jedan od stubova srpstva. Koja su to saznanja koja su Vas za to opredelila?

Kad sam shvatio velicinu zrtve Draze Mihailovica? Kad su oni koji su ga osudili na smrt i ubili, porazivsi ga, i sami bili porazeni, propascu revolucije i komunizma, i kad su prihvatili iste one ideale pluralistickog drustva i zapadne demokratije zbog kojih su likvidirali ne samo njega, nego i stotine hiljada njemu slicnih (kad je rijec o Sovjetskom Savezu, kolevci boljsevizma i titoizma - zrtve tog zlocina u ime “besklasnog drustva” i proletarijata penju se na milione)!

Zasto pripremate proslavu 200 godina od Prvog srpskog ustanka i u Crnoj Gori, kada se ni u Srbiji, gdje ih se to direktno tice, ne daje preveliki publicitet tom jubileju?

Zasto proslava 200 godina od Prvog srpskog ustanka? Ovom proslavom zelimo da nastavimo pisanje Njegoseve “Posvete prahu oca Srbije”, vozdu Karadjordju “bicu tirjanih”, koji “dize narod, krsti zemlju i varvarske lance srusi...”

Da li je tacno da u manastirima u Crnoj Gori skrivate Radovana Karadzica, kako to tvrdi Karla del Ponte?

Porucio sam Karli del Ponte da dodje u Crnu Goru, da zajedno obidjemo sve manastire i sve manastirske kelije, kako bi se sama uverila gde krijemo Radovana Karadzica. Ne bi joj skodilo da pridje bosa civotu svetog Vasilija, da joj Sveti otac ozari um sa malo vise Bozje i ljudske pravde...

Da li Vi licno znate gdje je Karadzic?

Karadzic se skriva u mojoj molitvi, kao uostalom i svako ljudsko stvorenje kome zelim izbavljenje i vecno spasenje. Toliko znam o njemu.