IZ PRIZRENA EVAKUISANA ARHIVSKA GRAĐA
EPARHIJE RASKO – PRIZRENSKE

Eparhija rasko-prizrenska je juce, 16. marta 2004. godine evakuisalo je kompletnu arhivu, biblioteku i muzejske vrednosti iz zgrade Episkopskog dvora u Prizrenu (ul Dimitrija Tucovica br. 1). Ovo je ucinjenona osnovu najavljenog skorog prenosenja odgovornosti za zastitu objekata Srpske Pravoslavne Crkve u Prizrenu pod nadleznost Kosovske policije. Episkopski dvor i Saborni prizrenski hram Svetog Đordja (sagradjen 1887. godine) od juna 1999. godine kada je vladika Artemije presao u manastir Gracanicu, ostao je pod zastitom snaga nemackog KFOR-a. Povlacenje vojnika se ocekuje svakog trenutka jer je za komandante KFOR-a situacija u Prizrenu "stabilna".

Za sada KFOR zvanicno izbegava da potvrdi informaciju o prenosu nadleznosti i ako Eparhija saznaje da se vrse uzurbane logisticke pripreme s obzirom da do kraja godine broj nemackih vojnika treba da bude prepolovljen.

Zalosno je i tragicno da od 1014. godine, kada se prvi put pominje Prizrenska episkopija odnosenjem stare arhive i preostalih dragocenosti prakticno zamire drevno episkopsko srediste i to pod protektoratom misije UN i nemackih snaga KFOR-a.

Srpske pravoslavne svetinje i spomenici u Prizrenu:

1. Saborni hram Bogorodice Ljeviske, (osnova hrama je iz 12. veka, a obnovio ga je kralj Milutin 1306-1307. godine za episkopovanja prizrenskih episkopa Damjana i Save cija su imena uklesana u fasadi hrama)

2. Manastir Svetih Arhangela kod Prizrena, sagradio ga car Dusan 1343-1352

3. Crkva Sv. Spasa podignuta i freskopisana u 3. i 4. deceniji 14. veka

4. Crkva Sv. Dimitrija (podignuta u 13-14. veku, porusena u 19. veku i na njenom mestu se danas nalazi rimokatolicka crkva Djevice Marije.

5. Crkva sv. Nikole, tzv. Koraceva crkva iz 14. veka, pretvorena kasnije u dzamiju

6. Saborni hram Sv. velikomucenika Djordja iz 1887. godine sa ikonom Bogorodice iz 14. veka i ikonostasom iz 18. veka.

7. Crkva Sv. Besrebrenika iz 19. veka, podignuta na temeljima starije crkve sa nekoliko vrednih ikona iz 18-19. veka.

8. Crkva Sv. Pantelejmona u mahali zvanoj Pantelija, rekonstruisana 1937. na mestu stare crkve iz Srednjeg veka.

9. Temelji crkve Sv. apostola Tome pod Prizrenskom tvrdjavom "Kaljajom"

10. Ostaci crkve Sv. Prokopija u mahali Pantelija

11. Crkva Sv. Ane na cijem je mestu podignuta dzamija Mustafe Pase

12. Crkva Sv. Atanasija u prizrenskoj tvrdjavi "Kaljaja". Na njenom mestu je Emin pasa Rotuli (Albanac) podigao dzamiju i sahat-kulu 1805. godine. Ovu dzamiju su kasnije porusili Bugari u 1. svetskom ratu.

13. Ostaci crkve Sv. apostola Petra i Pavla na levoj strani reke Bistrice

14. Crkva Sv. proroka Ilije koja je sa starim srpskim grobljem postojala sve do 1915. godine.

15. Bogojavljenska crkva, na cijim je rusevinama podignuta dzamija u Maras-mahali

16. Preobrazenjska crkva, po predanju kapela dvora cara Dusana, koja se nalazila na mestu danasnje dzamije Mehmed Pase

17. Crkva sv. Nikole, tzv. "Gradska crkva" (pominje se jos u 14. veku) u drevnoj Visegradskoj tvrdjavi, iznad manastira Sv. Arhangela.

18. Gospojinska Crkva koja se pominje u hrisovulji cara Dusana iz 1348. godine

19. Manastir Sv. Varvare u Prizrenu, koji se pominje sa svojim imanjima u turskom tefteru iz 1526-1559. godine

20. Ostaci pecinske crkve i manstira u blizini mesta zvanog "Golem kamen" kod Prizrena

21. Crkva Sv. Nikole, ili "Rajkova crkva" iz 14. veka, obnovljena 1857. godine sa vrednom ikonom iz 16. veka

22. Crkva Sv. Georgija Runovica iz 15 veka, sa carskim dverima iz 16. veka. Nalazi se u porti hrama sv. Djordja pred zgradom Episkopije

23. Isposnica Sv. Nikole, na putu izmedju Prizrena i manastira Sv. Arhangela, sa ostacima fresaka iz 14. veka. Ovo je jedna od brojnih isposnica koje su postojale u dolini Prizrenske Bistrice.

24. Crkva Sv. Jelene koja je stajala na mestu dzamije koju je podigao Mustafa Pasa Prizrenski

25. Ostaci zgrade starog mitropolitskog dvora sa vladicanskom kapelom, jugoistocno od hrama Bogorodice Ljeviske

26. Crkva Sv. Vlasija (koja se pominje u hrisovulji cara Dusana iz 1348. god.)

27. Crkva Sv. Nikole, "Tuticeva crkva", podignuta 1331/32 godine i kasnije freskopisana

28. Crkva Sv. Nedelje sa sacuvanim temeljim crkve Vavedenja Presvete Bogorodice, zaduzbine Kraljevica Marka iz 1371. godine. U crkvi su preostali delovi freskopisa iz 14. veka.

29. Crkva Sv. Stefana, zaduzbina kralja Milutina s pocetka 14. veka. Sada prekrivena albanskim kucama.

30. Spomenik srpskim borcima iz Balkanskih ratova i 1. Svetskog rata

31. Spomen kapela srpskim ratnicima palim u oslobodjenju Prizrena 1912.godine i u 1. Svetskom ratu

32. Studenac "Kosovo", spomen cesma oficirima i vojnicima 3. srpske armije koja je oslobodila Prizren 1912. godine

33. Spomenik caru Dusanu, pred hramom Sv. Đordja. Miniran u junu 1999. godine.