Patriarch Porfirije: By crucifying Christ, we crucified ourselves (English, Greek)

His Holiness Porfirije, the Serbian Patriarch officiated the Holy Hierarchal Liturgy in the church of Saint Demetrius in New Belgrade on 23 April 2022  (photo gallery).

The Patriarch was concelebrated by protopresbyter-staurophor Rajko Nedic, archpriests Grigorij Sapsaj, Aleksandar Bajic and Vojislav Kostic, presbyters Marko Kojic, Stevan Vasiljevic, Ivan Faranov and Zoran Nedic, archdeacon Marko (Momcilovic), protodeacon Dragan Radic and Radomir Vrucinic and deacon Nikolaj Sapsaj.

***

Πατριάρχης Σερβίας κ.κ. Πορφύριος: Σταυρώνοντας τον Χριστό, σταυρώσαμε τον εαυτό μας

Tο πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, στις 23 Απριλίου 2022, ο Αγιώτατος Πατριάρχης Σερβίας κ.κ. Πορφύριος προεξήρχε της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου στο Βελιγράδι. Συλλειτούργησαν μαζί του: ο πρωτοπρεσβύτερος π. Ράϊκο Νέντιτς, οι πρωθιερείς π. Γεώργιος Σάπσαϊ, π. Αλεξάνταρ Μπάγιτς και π. Βόγισλαβ Κόστιτς, οι ιερείς π. Μάρκο Κόγιτς, π. Στέβαν Βασίλιεβιτς, π. Ίβαν Φαράνοβ και π. Ζόραν Νέντιτς, ο αρχιδιάκονος π. Μάρκο (Μομτσίλοβιτς), οι πρωτοδιάκονοι π. Ντράγκαν Ράντιτς και π. Ράντομιρ Βρούτσινιτς και ο διάκονος Νικόλαϊ Σάπσαϊ.

Μεταφέρουμε την ομιλία του Πατριάρχου, εξ ολοκλήρου:

Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

Εν Χριστό αδελφοί και αδελφές, σήμερα, το Μεγάλο Σάββατο, ήδη από τώρα είμαστε μάρτυρες και οι συμμετέχοντες του τέλους του Θείου δράματος της πορείας, που ο Κύριός μας ανέλαβε και πήρε στους ώμους του από την αγάπη Του προς την ανθρωπότητας και για τον καθέναν από εμάς, για να μας οδηγήσει στη σωτηρία μας· να βρούμε νόημα στην ύπαρξής μας, αλλά και το νόημα ύπαρξης ολόκληρης της κτίσης και κάθε ανθρώπου που πλάστηκε από την αγάπη του Θεού κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή Του.

Βρισκόμαστε στο τέλος του θείου δράματος και στην αρχή της συμμετοχής μας, ήδη από τώρα, στην «αιώνιο ζωή». Χθες ήταν η Μεγάλη Παρασκευή και εμείς αποδεχθήκαμε και αποδείξαμε, για άλλη μια φορά, ότι χωρίς τον Θεό δεν γνωρίζουμε που την κεφαλή κλίνη. Και όχι μόνο! Δείξαμε ότι δεν μπορούμε να βρούμε την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ομορφιά και αυτές τις αξίες να τες κάνουμε περιεχόμενο της ζωής μας. Κάθε άλλο, αποδείξαμε ότι όλα αυτά μας είναι αδιάφορα, γιατί σταυρώσαμε την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, την ομορφιά, γιατί σταυρώσαμε τον Υιό του Θεού. Σταυρώνοντας τον Χριστό, σταυρώσαμε τον ίδιο μας εαυτό. Η σταύρωσή μας δύναται να έχει δύο κατευθύνσεις. Η σταύρωσή μας που μπορεί να είναι η σταύρωση του ληστή που σταυρώθηκε εξαιτίας των αμαρτιών και αδικιών που διέπραξε και δικάστηκε δικαίως, και βρέθηκε εξ ευωνύμων του εσταυρωμένου Κυρίου μας και ο οποίος χλεύαζε τον Κύριο. Αυτή του η σταύρωση είναι ο δρόμος προς την απόλυτη καταστροφή, στο βαθύτατο σκοτάδι, προς την πλήρη μοναξιά και την αποξένωση. Εκείνη η σταύρωση του είναι που οδηγεί στo παραλογισμό και την κόλαση. Ωστόσο, η σταύρωση μας μπορεί να είναι και σταύρωση εκείνου του ληστή που βρισκόταν στη δεξιά πλευρά του Εσταυρωμένου Κυρίου. Τούτος ο σταυρός είναι ο σταυρός πάνω από τον οποίο θεμελιώνεται η Εκκλησία μας. Ο σταυρός του ληστή, που και εκείνος, δικαίως, καταδικάστηκε για τα εγκλήματα που διέπραξε, διέφερε από τον πρώτο γιατί είχε επίγνωση της αστοχίας του, του ελλείμματός του. Έχει βαθιά επίγνωση ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη το Θεό, ότι το μόνο που ποθεί και αισθάνεται μέσα του είναι η δίψα για μια αιωνιότητα, πληρότητα, χαρά και για την εν Θεό αγάπη. Αυτή η σταύρωση είναι μια σύνεση, η οποία αναπτύσσεται στην παράκληση προς το Θεό και την κραυγή της ανθρώπινης φύσης και του καθενός μας: «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου»!

Η Εκκλησία του Χριστού είναι μια κοινωνία πιστών. Ο Κύριος είναι η κεφαλή της Εκκλησίας και το πλήρωμα της Εκκλησία, αδιαλείπτως προσευχόμενο, δοξάζοντας τον Θεό, γονυπετεί προς τον Κύριο: «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου»! Συνεπώς, όλα όσα κήρυττε και συνεχίζει να κηρύττει η Εκκλησία, έχει ήδη δοθεί και πραγματοποιηθεί εν Κυρίω, και προϋπάρχει ήδη στην Εκκλησία. Ο Κύριος όχι μόνο μας θυμάται, αλλά κάτι πολύ περισσότερο από αυτό - είναι άρρηκτα ενωμένος μαζί μας. Είναι άρρηκτα ενωμένος μαζί μας, το βιώνουμε και έχουμε πρόγευση της κοινωνίας Θεού και ανθρώπων εδώ, στη Θεία Λειτουργία,. Γι' αυτό η Βασιλεία του Θεού είναι μαζί μας και ανάμεσά μας και μέσα μας ήδη από τώρα στην ιστορία και, φυσικά, σε πληρότητα που μας περιμένει όλους στα έσχατα, εις τους αιώνας των αιώνων.

Επομένως, εμείς, αγαπητοί αδερφοί, γνωρίζουμε και συνειδητά επιλέξαμε ότι, παρ’όλο του ότι είμεθα δυνάμει ληστές, παρ’όλο που σταυρώνουμε τον Χριστό με τις σκέψεις μας, τον λόγο μας και με τις πράξεις, ας είμαστε ο ληστής, ο οποίος βρίσκεται εκ δεξιών και όχι μόνο δεν είναι απελπισμένος, αλλά είναι γεμάτος θάρρος και χαρά. Γνωρίζουμε ότι, παρ’ όλο που και εμείς  είμαστε εκείνος ο κλέφτης εκ δεξιών, σταυρώνουμε τον Κύριό μας, όποτε μισούμε ο ένας τον άλλον, όταν φθονούμε ο ένας τον άλλον, όταν καταδικάζουμε ο ένας τον άλλον και κάνουν πράγματα αντίθετα με το νόμο του Θεού.  Ακριβώς επειδή γνωρίζουμε ότι Τον σταυρώνουμε με τις πράξεις μας, Τον επικαλούμαστε: «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου»!

Σήμερα είναι Σάββατο και θα έπρεπε να είμαστε προσευχόμενοι στη σιωπή, όπως λέγει το εκκλησιαστικόν άσμα, γιατί συμβαίνει μέγα μυστήριο. Ο Κύριος κατέβηκε στον Άδη και ανέστησε τη φθαρτή ανθρώπινη φύση μας. Ο θάνατος νικήθηκε!

Κατέβηκε στα σαγόνια του εχθρού, ώστε να τον νικήσει στο τόπο της εξουσίας του. Ο Κύριος δεν αναστήθηκε στον Παράδεισο, αλλά εδώ ανάμεσά μας και ακριβώς στο τόπο όπου όχι μόνο απειλούμαστε από τον μεγαλύτερο εχθρό μας, αλλά είμαστε ήδη υπόδουλοί του. Για το λόγο αυτό το σημερινό απόσπασμα του Ευαγγέλιο λέγει ότι όταν ο Κύριος συνάντησε τις Μυροφόρες γυναίκες, χρησιμοποίησε δύο λέξεις, έχοντας κατά νου τον εχθρό μας. Είπε: «Μη φοβάστε!» και «Να χαίρεστε!» γιατί εκείνος ο εχθρός που λέγεται θάνατος, ο πονηρός, η αμαρτία, προκαλεί μέσα μας έναν συνεχή βαθύ φόβο που μας εμποδίζει να είμαστε εντελώς ελεύθεροι, να κάνουμε πραγματικό καλό και να ασκούμε αρετή. Ταυτόχρονα, αυτός ο φόβος συμβάλλει στο γεγονός ότι η χαρά μας -ακόμα και όταν υπάρχει- είναι θολή και τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει, εφόσον την απειλεί o φόβος του θανάτου ως φόβος πλήρους αφάνισης και της απόλυτης μοναξιά μέσα στο αιώνιο σκότος. Για τον λόγο αυτό, ο Κύριος κατέβηκε σε εκείνο το σκοτάδι, στον Άδη, για να φέρει το εσωτερικό φως, μέσα μας και με μας. Οι Ευαγγελιστές γι’ αυτό δεν μιλούν για το πώς έγινε το γεγονός της Ανάστασεως, αλλά μιλούν για τις συνέπειες της Ανάστασης, και αυτές είναι η ελευθερία και η χαρά. Σε αντίθεση, για παράδειγμα, με την αναπαράσταση του μυστηρίου της Ανάστασης στη δυτική εικονογραφία, όπου ο Χριστός εικονίζεται ως νέος, ως άλλος Απόλλων, που φέρνει σημάδια νίκης και συνοδεύεται από ανθρώπους που λαμβάνουν το δώρο της νίκης Του, η δική μας εικονογραφία αναπαριστά τον Κύριο που λυτρώνει από το βαθύ σκότος του Άδη τον Αδάμ, την Εύα και πλείστους αγίους με φωτοστέφανα κρατώντας τους από το χέρι, ακριβώς ώστε να καταλάβουμε ότι ο Θεός δεν έρχεται εκ των ουρανών για να μας λυτρώσει, δεν φέρνει τη νίκη έξωθεν, αλλά έσωθεν, από μέσα μας, από την ρίζα του εχθρού μας.

Σήμερα, το Μεγάλο Σάββατο, συμμετέχουμε ήδη στη χαρά της Αναστάσεως του Χριστού, που σημαίνει ότι μαζί του γιορτάζουμε την ανάστασή μας εν Κυρίω. Ήδη από τώρα, από το Μεγάλο Σάββατο, μας λέγει ο Κύριος, όπως είπε στις Μυροφόρες γυναίκες: «Μη φοβάστε!» και «Να χαίρεστε!» Επομένως, αδελφοί και αδελφές, προσευχόμενοι σήμερα στη σιωπή, χαιρόμαστε και δεν φοβόμαστε από τώρα και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν!